"Gala pa mysafirë: Çfarë do të thotë çelja e bisedimeve për pranim në BE për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut?"

Të ftuar për të marrë pjesë në këtë aktivitet ishin Michael Roth, Ministri i Shtetit për Evropën i Gjermanisë, Gent Cakaj, Ministri në Detyrë për Evropën dhe Punët e Jashtme i Shqipërisë, dhe Nikolla Dimitrov, Ministri i Punëve të Jashtme i Maqedonisë së Veriut. Aktiviteti u moderua nga Stine Klapper, Drejtor i FES-it, Zyra e Tiranës, dhe Eva Ellereit, Drejtor i FES-it, Zyra e Shkupit. Në këtë diskutim online ishin të ftuar vendimmarrës nga të dyja vendet, si dhe nga BE-ja, përfaqësues të shoqërisë civile, përfaqësues të mediave, sindikatave dhe bota akademike.

Në takim u diskutua për rëndësinë e vendimit për të dyja vendet, hapat e ardhshëm që do të ndërmerren si dhe rolin e BE-së gjatë presidencës gjermane të Këshillit. Pas vitesh në dhomën e pritjes në dukje të mbyllur, Bashkimi Evropian (BE) ka hapur derën për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Pavarësisht refuzimeve dhe vonesave të shumta, Këshilli Evropian dha dritën jeshile për të filluar bisedimet për pranimin në seancën e tij në mars të vitit 2020. Ky vendim  kishte kohë që pritej në Shkup dhe në Tiranë. Por, izolimet dhe kufizimet e udhëtimit penguan festime më të mëdha. Në kohën e luftës kundër pandemisë COVID-19, lajmet nga Brukseli nuk tërhoqën vëmendje për një kohë të gjatë. Megjithatë, hapja e bisedimeve për pranimin mbetet thelbësore, jo vetëm për të dyja vendet, por edhe për BE-në dhe qëllimet e saj politike në Ballkanin Perëndimor. Bisedimet me Maqedoninë e Veriut tashmë mund të fillonin në qershor, ndërkohë që në Shkup po bëhen përgatitje për zgjedhje. Në Shqipëri, vendimi gjithashtu mund të shërbejë si shtysë për një ndryshim të rëndësishëm, por më parë duhet të përmbushet katalogu i kushteve paraprake për të filluar negociatat. Përmes këtij aktiviteti, Friedrich-Ebert-Stiftung kishte si qëllim kryesor të hidhte dritë mbi këto zhvillime të rëndësishme, veçanërisht për shkak të pandemisë COVID-19, dhe të diskutonte mbi efektet politike të procesit.

Stine Klapper, Drejtor i FES-it, Zyra e Tiranës, theksoi se për shkak të pandemisë pati pak diskutime për dritën jeshile që iu dha Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut për hapjen e bisedimeve për pranimin. Ajo theksoi faktin që ky zhvillim ishte shumë i rëndësishëm dhe meritonte shumë më tepër vëmendje si në rajonin e Evropës Juglindore, por edhe në Bashkimin Evropian.

Michael Roth, Ministri i Shtetit për Evropën i Gjermanisë theksoi se vendimi ishte hapi tjetër logjik i nevojshëm në rrugën që BE-ja ka bërë së bashku me të dyja vendet. Ishte e vështirë të bihej dakord, kishte disa pengesa që duheshin kapërcyer dhe shtetet anëtare duhej të bindeshin. Edhe çështjet e brendshme gjithashtu luajtën rol në disa shtete anëtare, por kjo është pjesë e funksionimit të BE-së. Gjëja e rëndësishme është që procesi i zgjerimit të vazhdojë me sukses në bazë të metodologjisë së re. Ndërkohë, Deklarata e Samitit të Zagrebit përfshiu 3.3 miliardë euro për të përballuar virusin COVID-19. Kjo tregon se përkundër skepticizmit të disa shteteve anëtare, ka konsensus për drejtimin në të cilin ne po ecim përpara. Ai gjithashtu theksoi faktin se zgjerimi do të mbetet  çështje shumë e rëndësishme për presidencën gjermane.

Nikolla Dimitrov, Ministri i Punëve të Jashtme i Maqedonisë së Veriut tha se problemi i madh me shtyrjen e hapjes së negociatave për pranim ishte se njerëzit ndaluan së besuari se kjo histori ishte e mundur. Nga ana tjetër, fakti që Këshilli dhe BE-ja gjatë kohës së vështirë të COVID-19 gjetën angazhimin, energjinë, vullnetin politik dhe kohën për të dhënë premtime, na bëri që ta mirëprisnim shumë këtë vendim. Tani është radha jonë të dëshmojmë pse procesi i pranimit është mënyra më e mirë e mundshme për të përmirësuar jetën e qytetarëve dhe shqetësimet e tyre për drejtësi, kujdes shëndetësor, arsim, ekonomi të tregut, ekologji etj., në mënyrë që ata të mund të kenë një jetë evropiane në shtëpinë e tyre dhe të mos largohen nga vendi.

Gent Cakaj, Ministri në Detyrë për Punët e Jashtme i Shqipërisë u shpreh se vendimi u prit shumë pozitivisht nga politikanët dhe qytetarët. Ka një realizëm politik në rritje në Shqipëri. Shqiptarët janë të ndërgjegjshëm se BE-ja përballet me probleme të ndryshme dhe çështje strukturore brenda BE-së. Askush nuk beson me naivitet se anëtarësimi në BE do të realizohet së shpejti. Procesi sjell transformim për vendet, ashtu si në rastin e vendeve të mëparshme të Lindjes. Pavarësisht kushteve për Shqipërinë, vendimi shihet si një shans.

Eva Ellereit, Drejtor i FES-it, Zyra e Shkupit, e përmbylli duke thënë se procesi i zgjerimit nuk mund të jetë abstrakt, por duhet të ndihet nga njerëzit, të bëhet i prekshëm dhe konkret për ta. Të gjitha palët  pajtohen se ky proces është shumë i rëndësishëm për Ballkanin Perëndimor dhe për Bashkimin Evropian. Ajo gjithashtu theksoi faktin se kujdesi shëndetësor dhe mirëqenia janë shumë të rëndësishme dhe se ato janë të prekshme nga të gjithë.